จดหมายเหตุ เรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ (ปกแข็ง)

จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เป็นจดหมายเหตุการณ์สถาปนาพระเกียรติยศเจ้านายในพระบรมราชวงศ์จักรีตั้งแต่รัชกาลที่ ๑-๖ พ.ศ. ๒๓๔๙-๒๔๕๑ รวม ๒๕๓ ครั้ง พร้อมทั้งพระนิพนธ์ของสมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพเกี่ยวกับยศเจ้านายในราชตระกูล คือ สกุลยศและอิศริยยศ คำที่ใช้เรียกพระเจ้าแผ่นดิน ตลอดจนพระนามเจ้านายต่างกรมครั้งกรุงเก่า

หนังสือเรื่อง "จดหมายเหตุ เรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๒" เล่มนี้ พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมขุนสุทธาสินี โปรดให้พิมพ์ในงานพระศพ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้ามาลินีนพ-ดารา ศิรินิภาพวรรณวดี กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา พระธิดาเมื่อปีฉลู ๒๔๖๘

ซึ่งสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (สภานายกหอ-พระสมุดวชิรญาณในเวลานั้น) ได้ทรงพระนิพนธ์เอาไว้ในคำนำในครั้งนี้ว่า

"พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมขุนสุทธาสินี มีรับสั่งมายังหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนคร ว่าทรงพระศรัทธาจะพิมพ์หนังสือเป็นของส่วนพระองค์ ทรงแจกในงานพระศพ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้ามาลินีนพดารา ศิริ-นิภาพรรณวดี กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา พระธิดา ด้วยสักเรื่องหนึ่ง โปรดให้กรมการหอพระสมุดฯ เลือกหาเรื่องหนังสือและจัดการพิมพ์ถวายตามพระประสงค์ ในการเลือกเรื่องหนังสือถวายพระอรรคชายาฯ ครั้งนี้ ข้าพเจ้าคิดเห็นว่าถ้าพิมพ์หนังสือจดหมายเหตุทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์เห็นจะเหมาะดีด้วยนับเป็นเรื่องสำคัญอันเฉลิมพระเกียรติ์พระบรมราชวงศ์ และมีประกาศสถาปนาสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้า-มาลินีนพดารา ศิรินิภาพรรณวดี เป็นกรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา เป็นเรื่องหลังที่สุดอยู่ในเวลานี้ จะได้รวมพิมพ์เข้าเรื่องเป็นครั้งแรกด้วย ได้กราบทูลเห็นทั้งนี้แด่พระอรรคชายาเธอฯ ก็ทรงพอพระหฤทัย