สู่ประเทศใต้ดิน: ปฏิบัติการเสรีไทยสายอเมริกา

ได้สะท้อนมิติทางประวัติศาสตร์ที่หลากหลายทั้งการเมือง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม การต่อสู้ สภาพภูมิศาสตร์ และความผูกพันทางจิตใจ ของกลุ่มคนที่ตกอยู่ในสถานการณ์ของสงครามแบบเดียวกันที่พร้อมจะเข้าใจกัน เห็นอกเห็นใจกัน และให้ความช่วยเหลือซึ่งกันและกันซึ่งเป็นสีสันที่ปรากฏอยู่ในหนังสือเล่มนี้

เส้นทางบินนำเราผ่านกำแพงเมฆรอบตัว สายหมอกแลบเข้าประตูซึ่งเปิดอยู่ มันเสมือนปากทวารสู่อีกโลกมากกว่าประตูของซี 47 เราบินอยู่เหนือภูมิประเทศเทือกเขาอันเปลี่ยวร้างอยู่ราวสองชั่วโมง จึงเห็นผืนป่าปะเป็นหย่อม ๆ ด้วยนาข้าวตาหมากรุกอยู่ด้านล่าง ในที่สุดก็ข้ามภูเขาโดดเดี่ยวลูกหนึ่งแล้วร่อนลงไปในหุบเขาสีเขียวอ้างว้าง เราเข้าสู่ไทยแล้ว...ภูเขียว

(บทที่ 17 : ทหารอเมริกันคนแรก)

เราหยุดดูครู่หนึ่ง ดนตรีไม่หยุดเลย พอวงหนึ่งจบ อีกวงหนึ่งก็ตั้งต้นรอบๆ พื้นที่ลีลาศที่หมุนอยู่ช้า ๆ ทหารญี่ปุ่นตัวเล็ก ๆ กำลังร่าเริ่งฉลอง ‘ระเบียบใหม่ในเอเชียอาคเนย์’ก่อนระเบิดปรมาณูสองวัน

(บทที่ 16 : งานฉลองครั้งสุดท้าย)