นัยตํานานพระธาตุพนม (ปกแข็ง-สันโค้ง)

นัยตํานานพระธาตุพนม

เขียนและเรียบเรียง โดย

ดร.ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี และ ดร.เพลิงสุริยเทพ รามางกูร ณ โคตะปุระ

หนังสือรางวัลชมเชย ประเภทกลุ่มหนังสือสารคดี ด้านศิลปวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ ศาสนา และชีวประวัติ จากการประกวดรางวัลหนังสือดีเด่น ประจำปี 2565 โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)

คำนิยมโดย ส. ศิวรักษ์

ผู้เรียบเรียงได้อธิบายเกี่ยวกับประวัติของพระธาตุพนม ซึ่งเป็นปูชนียสถานอันสำคัญของชาวพุทธในประเทศลาวและชาวไทยอีสาน ที่สืบเนื่องมาช้านานจากอดีตจนถึงปัจจุบัน เรื่องในตำนาน สะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธาความเชื่อของผู้คนอันยาวนาน โดยเรื่องราวได้เล่าสืบต่อกันผ่านเรื่องเล่า ประวัติศาสตร์ล้านช้าง ประวัติศาสตร์ พระพุทธศาสนา พุทธประวัติ เรียงร้อยไปพร้อมกับเรื่องราวอันน่าอัศจรรย์ของตำนานอุรังคธาตุนิทาน ตั้งแต่ต้นกัปเรื่อยมาจนถึงการประดิษฐานอุรังคธาตุ และการสถาปนาพระธาตุพนม

โดยทั้งสองท่านได้ทำการศึกษาค้นคว้ามาอย่างจริงจัง มีเนื้อหาที่น่าเชื่อถือด้วยการอ้างอิงหลักฐานจากเอกสารโบราณต่าง ๆ มีความรอบด้านทั้งการวิเคราะห์และขยายความ ทำให้หนังสือเล่มนี้โดดเด่น และทรงคุณค่าเป็นอย่างยิ่ง

ผู้เขียนได้เผยให้เห็นเบื้องลึกเบื้องหลังของการแต่งตำนานว่ามีนัยใดแอบซ่อนอยู่ ผ่านความสามารถทางภาษาที่ไม่ได้แสดงความเป็นวิชาการมากนัก ทำให้ไม่อึดอัดคับข้องใจว่าอ่านไม่เข้าใจ

สารบัญ

1.สำรวจคัมภีร์อุรังคธาตุ

2.ต่างสำนวนต่างแยบคาย 2 สำนวน 2 วัตถุประสงค์

3.พระธาตุพนมสร้าง พ.ศ. ๐ พระธาตุดอยตุงสร้าง พ.ศ. 1

4.ภูกำพร้า: ภูศักดิ์สิทธิ์ตามคติพุทธศาสนา

5.นาคทั้งหลายล้วนไปอาศัยอยู่ในสุวรรภูมิ

6.การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไปของเมืองโบราณ

7.เขตขงกงดินกัลปนาของพระธาตุพนม

8.หน่อพุทธพงศ์กับหน่อพระอรหันต์

9.ตัดศรีษะบูชาพระบาท

10.ภาพสลักรอบพระธาตุ: ต่างสมัยต่างอธิบายต่างกัน

11.ในตำนานมีประวัติศาสตร์กษัตริย์ล้านช้าง

12.บทบาทและหน้าที่พระฤาษีทั้ง 9

13.เทวดาอารักษ์พระธาตุพนม

14.พระยาธาตุ: ผู้ปกครองเขตน้ำแดนดินธาตุพนมและสายสกุลในปัจจุบัน

15.ปาทลักษณะนิทานและเจติยลักษณะนิทาน

16.ภาพสะท้อนจากปรัมปราการแข่งขันสร้างพระธาตุพนม

17.พระธาตุพนมกับคติศูนย์กลางศาสนสถานที่กำเนิดจากการเดินทางไปร่วมสร้างพระธาตุพนม

18.การบูชาและอานิสงส์การบูชาพระพุทธเจ้าและพระธาตุพนม

19.มีธรรมซ่อนอยู่ในตำนานพระธาตุพนม

ภาคผนวก